پیش‌بینی رفتارهای فرزندپروری بر اساس نشانگان افت روحیه در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

بهمنی, مریم; سهرابی, فرامرز; بهمنی, بهمن

پیش‌بینی رفتارهای فرزندپروری بر اساس نشانگان افت روحیه در مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران.

² گروه روانشناسی بالینی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی،تهران، ایران

³ گروه مشاوره، دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، تهران، ایران

چکیده

مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال اوتیسم، به علت شرایط و نیازهای مراقبتی خاص کودک، با استرس‌های زیادی در زندگی روزمره مواجه هستند که ممکن است ادراک آن‌ها از فرزندپروری، معناهای زندگی و پیش‌بینی‌شان از آینده را تغییر داده و زمینه را برای بروز آزردگی‌های روانی، از جمله نشانگان افت روحیه آماده کند. این امر می‌تواند به‌نوبه خود باعث افزایش احتمال درگیرشدن آن‌ها در یک چرخه مزمن منفی شود که متعاقباً رفتارهای ناسازگار کودک را تشدید و بر دشواری‌های فرزندپروری بیفزاید. این مطالعه باهدف بررسی نقش نشانگان افت روحیه در پیش‌بینی رفتارهای فرزندپروری مادران دارای فرزند مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، انجام شد. طرح پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بر پایه طرح همبستگی بوده است. با مراجعه حضوری به مدارس کودکان استثنائی و مؤسسات توان‌بخشی مستقر در چهار جهت جغرافیایی شهر تهران و جلب همکاری مدیران و مادران، 130 نمونه از بین مادران دارای فرزند مبتلا به اوتیسم در دوره سنی 6 تا 12 سال ساکن شهر تهران که شدت و سطح اختلال فرزندشان بر اساس مقیاس گارز-3 منطبق با معیارهای ورود بود، به روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. جمع‌آوری داده‌ها در زمستان 1401 انجام پذیرفت. ابزارهای پژوهش عبارت بودند از: پرسش‌نامه «رفتارهای فرزندپروری - نسخه اختلال طیف اوتیسم»، آزمون «گارز-3» و پرسش‌نامه «نشانگان افت روحیه». داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS-22 برای محاسبه رگرسیون خطی بین متغیرهای پیش‌بین و ملاک پردازش و یافته‌ها نشان داد که نشانگان افت روحیه می‌تواند به ترتیب 5/2 درصد، 6/9 درصد، 12/7 درصد و 4/5 درصد از تغییرات در مؤلفه‌های فرزندپروری مثبت، انضباط، قوانین و تحریک رشد را پیش‌بینی کند؛ به این معنی که مادرانی که شدت نشانگان افت روحیه بیشتری را گزارش کرده بودند، رفتارهای انضباطی بیشتری از خود نشان ‌داده، اما در مؤلفه‌های فرزندپروری مثبت، قوانین و تحریک رشد، نمرات کمتری به دست ‌آوردند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات